Trening funkcjonalny. Na czym polega i jakie daje korzyści?

- Trening funkcjonalny to trening o szczególnym przeznaczeniu. Jest szeroko stosowany w sporcie wyczynowym i rehabilitacji. Okazuje się, że nazwa: trening funkcjonalny jest używana przez trenerów i fitness kluby, żeby przyciągnąć uwagę klientów i zapewnić ich o profesjonalizmie. Mam wrażenie, że termin trening funkcjonalny jest po prostu nadużywane. Trening ogólnorozwojowy w formie obwodu, formie interwałowej (HIIT czy Tabata) lub trening o innej chwytliwej nazwie: COMBAT, CROSS czy trening w podwieszeniu, np. na taśmach TRX, nie są treningami funkcjonalnymi. Dlatego właściwszą moim zdaniem nazwą dla tych treningów, w których występują ćwiczenia o charakterze funkcjonalnym jest „fitness funkcjonalny” - przekonuje trenerka Agnieszka Mendelska.

Czym zatem jest trening funkcjonalny?
To specjalistyczny rodzaj treningu, w którym w zależności od tego jaki cel chcemy osiągnąć stosujemy różne formy ćwiczeń.
- Trening funkcjonalny jest szeroko stosowany w rehabilitacji, a także w sporcie wyczynowym w celu polepszenia wyników sportowych, a przede wszystkim w celu zapobiegania kontuzjom. Działanie zapobiegawcze oraz naprawcze treningu funkcjonalnego sprawia, że treningi sportowca stają się bardziej efektywne, bezpieczne i w perspektywie czasu mają przełożenie na poprawę wyniku sportowego, czyli trening funkcjonalny ma pośredni wpływ na wynik sportowy. W treningu funkcjonalnym są rozwijane lub „naprawiane” fundamentalne wzorce ruchowe jak pchanie, dociąganie, zwisy, przysiady, skręty tułowia, chód. Poprawa stabilizacji, mobilności i siły mięśniowej to główne zadania tego treningu. W treningu tym często stosowany jest sprzęt nazywany “funkcjonalnym” typu: bosu, fitball, piłki lekarskie lub klasyczne takie jak sztanga, hantle czy kettlebell - dodaje trenerka.

„Fitness funkcjonalny” tak, ale nie dla każdego.
Funkcjonalny jest to słowo klucz. Funkcjonalny charakter jest elementem łączącym ćwiczenia stosowane w treningu funkcjonalnym jak i w „fitnessie funkcjonalnym”. Idąc na „fitness funkcjonalny”, czyli trening obwodowy, CROSS, TRX, czy trening ze sztangami lub z innego rodzaju sprzętem możemy się spodziewać, że:
- nie są stosowane w nim maszyny
- ćwiczenia będą wielostawowe, wielopłaszczyznowe, angażujące całe ciało
- stosowane ćwiczenia są to głównie elementarne ćwiczenia z zakresu gimnastyki podstawowej np. przysiad, pompki, wykroki, zwisy, ćwiczenia w podporze i inne.
- urozmaicane są zwykle wykorzystaniem sprzętu „funkcjonalnego” takiego jak: TRX, worek bułgarski, piłki lekarskie, Bosu, ale można wykorzystywać również sztangę, hantle lub kettlebell,
- zazwyczaj są to ćwiczenia o wysokiej intensywności, ale nie jest to zasada,
- czasem wykorzystywane są ćwiczenia specjalistyczne dla różnych dyscyplin sportu - wylicza ekspertka.

Dla kogo jest „funkcjonalny fitness”?
Pomimo, że stosowane ćwiczenia należą do podstawowych ćwiczeń, posiadają duży stopień trudności i muszą być wykonywane poprawnie technicznie. Wymagają zaangażowania dużych i małych grup mięśniowych, stabilizacji, koordynacji, mobilności i gibkości, a także wydolności fizycznej.
- Brak odpowiedniej techniki i zbyt obciążające ćwiczenia mogą w krótkim czasie doprowadzić do poważnych kontuzji. Formę grupową polecam głównie osobom, które wcześniej uprawiały inne formy aktywności fizycznej i są ogólnie sprawne fizycznie, nie miały poważnych urazów czy kontuzji, ani nie są zbyt otyłe (ćwiczenia te wykonuje się z obciążeniem własnego ciała lub/i z dodatkowym obciążeniem). Dlatego dla osób, które zaczynają swoją fit przygodę, proponuję rozpoczęcie jej od lżejszych form treningu, jak pilates, trening obwodowy dla początkujących. Wybieranie zajęć w małych grupach, pozwoli aby prowadzący mógł zwrócić większą uwagę na poprawność wykonywania ćwiczeń. Polecam wykonywanie „fitnessu funkcjonalnego” w formie treningu indywidualnego pod okiem wykwalifikowanego trenera - mówi Agnieszka Mendelska-Huszcza i dodaje: - Osobiście dla wszystkich aktywnych polecam ćwiczenia jak pilates czy joga, dzięki którym możemy „poznać” swoje ciało, zwiększyć mobilność w stawach, wzmocnić mięśnie.

Wady i zalety „funkcjonalnego fitnessu”
Zalety ćwiczeń funkcjonalnych to:
- wysoka intensywność treningów (zaangażowanie całego ciała pozwala na osiąganie pożądanych efektów w krótkim czasie)
- możliwość „zbudowania”- ukształtowania szczupłej, zdrowej i sportowej sylwetki (przy odpowiednio zbilansowanej diecie, odpowiednim wypoczynku i itp.),
- brak nadmiernego rozrostu mięśni, tak jak w przypadku treningu kulturystycznego,
- poprawa wydolności fizycznej
- poprawa ogólnej sprawności fizycznej

Wady:
Jeśli chodzi o wady, to trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę, że:
- specyfika ćwiczeń może spowodować wysokie ryzyko kontuzji (jeśli obciążenie i intensywność nie jest dostosowana do poziomu osoby ćwiczącej)

Podsumowując:
- trening funkcjonalny przeznaczony jest w głównej mierze dla rehabilitacji i sportowców
- wybierając formę treningu o charakterze funkcjonalnym - „fitness funkcjonalnego”, który jest oferowany w klubach fitness pod różnymi nazwami powinniśmy kierować się wyborem odpowiedniej dla nas formy zajęć (o odpowiednim poziomie trudności). Warto zastanowić się także nad wyborem wykwalifikowanego instruktora/trenera, który nie tylko zadba o nasz wygląd, ale nauczy nas jak bezpiecznie wykonywać ćwiczenia - kończy Agnieszka Mendelska-Huszcza.